Tarih: 20 Ocak 2023 Cuma 12:09

TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Tarım sektörünün 2022 yılını değerlendirirken, 2023 yılı beklentilerini açıkladı. Bayraktar, 2022 yılının, pandeminin getirdiği sağlık sorunları açısından bir toparlanma süreci olduğunu belirterek, “2020 yılında başlayan pandeminin bitmesi, ayrıca kuraklığın sınırlı kalması ülkemizin sosyo-ekonomik yapısına ve tarıma olumlu etkilerde bulunurken, Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte şubat ayında başlayan küresel ekonomik kriz, bu toparlanma sürecini olumsuz etkiledi. Pandemi nedeniyle tarımsal üretimin önemi ve asla ihmal edilemeyecek bir sektör olduğu ortaya çıkmışken, gıda ürünlerinde görülen yüksek fiyatların daha çok ürün maliyetlerinden kaynaklandığı ve bu sorun çözülmeden tüketici fiyatlarının da düşmeyeceği anlaşıldı” ifadelerini kullandı.

Tarımsal destekler
2022 yılı bütçesinde tarım sektörüne tarımsal destekler için bir önceki yıla göre yüzde 65,1’lik artışla 39 milyar 832 milyon lira kaynak ayrıldığının bilgisini veren Bayrakta, “2023 yılı destek bütçesi ise 54 milyar olarak planlandı. Her ne kadar destek bütçesinde artış yapılmış olsa da girdi fiyatlarındaki artışlar ve enflasyon dikkate alındığında belirlenen bu rakamın daha da artırılması gerekir. Diğer yandan, destek bütçesinin Tarım Kanunu’nda belirtildiği gibi Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’nın en az yüzde 1 oranında olması gerekirken, bu rakam da yüzde 0,39 düzeylerinde kaldı. 2023 yılında ödenecek 2022 yılı desteklerinde gübre ve mazot kalemlerinde artışa gidilirken, destek uygulanan 18 üründen sadece çay için artırılan prim destekleri daha sonra pamuk ve ayçiçeği için de yükseltildi. Organik tarım ve iyi tarım uygulamalarında destek miktarları artırılmadı. Genelde hayvancılık desteklerinde artış sağlanırken, yem bitkileri destekleri aynı kaldı. Tarımsal üretimi planlamada önemli bir rolü olan kalem bazında destek miktarlarının doğru belirlenmesi tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından önemlidir” açıklamalarında bulundu.

Pamuk üreticinin elinde kaldı
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, 2022’de üreticilerin birçok üründe emeğinin karşılığını alırken, pamuk ve ayçiçeğinde umduğunu bulamadığını ifade etti. İki üründe geçen sezon fiyatların yüksek seyretmesinin üreticileri bu ürünlerin üretimine yönlendirdiğini ve arzın arttığını belirten Bayraktar, “Özellikle, pamuk ülkemize sıfır gümrükle girerken, küresel olarak pamuğa talep düştü, fiyatlar geriledi. Girdi maliyetlerinin de tavan yaptığı bir ortamda üreticinin geliri düştü, pamuk elinde kaldı. Benzer bir durum ayçiçeğinde de yaşandı. Gümrük vergisiyle de korunamayan ayçiçeği arzı talebin gerisinde kaldı. Artan üretim maliyetleri ise çiftçinin ürününü maliyetinin altında satmasına sebep oldu ve gelirini düşürdü. Mısır üretimi 2022’de 8 milyon 300 bin tona ulaşarak rekor kırdı. Ancak artan üretime rağmen mısır ithalatı da yüzde 41,8 oranında arttı. Devam eden hasatla birlikte artan ürün arzı nedeniyle üretici alıcı bulmakta zorlandı. TMO tarafından ağustos ayında yüzde 14 nem mısır için tonu 5 bin 700 lira olarak açıklanan alım fiyatı, piyasada tonu 5 bin 100 liraya kadar geriledi. Nem oranları bu aylarda yüzde 30’lara kadar çıktığı için ürünün ton fiyatı da 3 bin liraya kadar düştü. Üretimi artan mısırda üreticimiz bu yıl beklediği geliri elde edemedi. Bu üç ürün için yaptığımız açıklamalarda fiyatların düşüklüğüne dikkat çekerek ürün primlerinin artırılması talebinde bulunduk. Açıklanan 2022 tarımsal destekleme programında pamuk ve ayçiçeğinde primler artırıldı ama üreticimizi tatmin etmedi. Bu durum bu üç üründe 2023 sezonunda ekiliş alanlarına olumsuz yansıyacaktır.
Hâlihazırda arz açığı verdiğimiz bu ürünlerde ithalat artacak ve kısır döngü devam edecektir” dedi.